Τι είναι η παιδαγωγική Waldorf

Η εκπαίδευση Βάλντορφ, γνωστή και ως εκπαίδευση Στάινερ, βασίζεται στην εκπαιδευτική φιλοσοφία του Ρούντολφ Στάινερ, ιδρυτή της ανθρωποσοφίας. Το εκπαιδευτικό της στυλ είναι ολιστικό και αποσκοπεί στην ανάπτυξη των διανοητικών, καλλιτεχνικών και πρακτικών δεξιοτήτων των μαθητών, με έμφαση στη φαντασία και τη δημιουργικότητα.

Σχετικά με τα σχολεία Waldorf

Το πρώτο σχολείο Βάλντορφ άνοιξε το 1919 στη Στουτγάρδη της Γερμανίας.Έναν αιώνα αργότερα, έχει γίνει το μεγαλύτερο ανεξάρτητο σχολικό κίνημα στον κόσμο, με περισσότερα από 1.200 ανεξάρτητα σχολεία και σχεδόν 2.000 νηπιαγωγεία σε 75 χώρες. Η Γερμανία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ολλανδία έχουν τα περισσότερα σχολεία Βάλντορφ.

Η δομή της εκπαίδευσης

Η δομή της εκπαίδευσης Βάλντορφ ακολουθεί τη θεωρία της παιδικής ανάπτυξης που επινόησε ο Ρούντολφ Στάινερ, χρησιμοποιώντας ξεχωριστές στρατηγικές μάθησης για κάθε ένα από τα τρία αναπτυξιακά στάδια ή “εποχές”: την πρώιμη παιδική ηλικία, τη στοιχειώδη και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ο Στάινερ πίστευε ότι κάθε στάδιο διαρκεί περίπου επτά χρόνια. Εκτός από το πνευματικό τους υπόβαθρο, τα επταετή στάδια του Στάινερ είναι σε γενικές γραμμές παρόμοια με αυτά που περιέγραψε αργότερα ο Ζαν Πιαζέ, αλλά και με τις θεωρίες που περιέγραψαν νωρίτερα ο Κομένιος και ο Πεσταλότσι. Ο σκοπός αυτής της προσέγγισης είναι η αφύπνιση των “σωματικών, συμπεριφορικών, συναισθηματικών, γνωστικών, κοινωνικών και πνευματικών” πτυχών κάθε μαθητή.

Η πρώτη επταετία των παιδιών

Σύμφωνα με την παιδαγωγική Waldorf, τα μικρά παιδιά μαθαίνουν καλύτερα μέσα από την ασυνείδητη μίμηση καθημερινών δραστηριοτήτων. Το πρόγραμμα σπουδών της πρώιμης παιδικής ηλικίας επικεντρώνεται στη βιωματική εκπαίδευση και το φανταστικό παιχνίδι Ο γενικός στόχος του προγράμματος σπουδών είναι να “εμφυσήσει στο παιδί την αίσθηση ότι ο κόσμος είναι καλός”.

Η δεύτερη επταετία των παιδιών

Τα δημοτικά σχολεία Waldorf (ηλικίας 7-14 ετών) δίνουν έμφαση στην καλλιέργεια της συναισθηματικής ζωής και της φαντασίας των παιδιών. Για να μπορέσουν οι μαθητές να συνδεθούν βαθύτερα με το γνωστικό αντικείμενο, η ακαδημαϊκή διδασκαλία παρουσιάζεται μέσα από καλλιτεχνική εργασία που περιλαμβάνει την αφήγηση ιστοριών, τις εικαστικές τέχνες, το θέατρο, την κίνηση, τη μουσική και τις χειροτεχνίες. Το βασικό πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει τις γλωσσικές τέχνες, τη μυθολογία, την ιστορία, τη γεωγραφία, τη γεωλογία, την άλγεβρα, τη γεωμετρία, την ορυκτολογία, τη βιολογία, την αστρονομία, τη φυσική, τη χημεία και τη διατροφή. Δίνεται έμφαση στο να φροντίζει το παιδί την καλαισθησία του και ο γενίκός στόχος του προγράμματος σπουδών για αυτή την επταετία είναι να “εμφυσήσει στο παιδί την αίσθηση ότι ο κόσμος είναι όμορφος” (Υπάρχει εκτενής μελέτη για όλες τις επιστήμες σε αυτήν τη επταετία, αλλά θα το περιορίσω σε αυτά προς το παρόν)

Η τρίτη επταετία των παιδιών

Στα περισσότερα σχολεία Waldorf, οι μαθητές εισέρχονται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση όταν είναι δεκατεσσάρων ετών. Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση παρέχεται από εξειδικευμένους καθηγητές για κάθε μάθημα. Το αναλυτικό πρόγραμμα έχει ως σκοπό να προάγει τη διανοητική κατανόηση, την ανεξάρτητη κρίση και την ηθική των μαθητών. Στο τρίτο αυτό αναπτυξιακό στάδιο (14 ετών και άνω), τα παιδιά μαθαίνουν μέσω της δικής τους σκέψης και κρίσης. Οι μαθητές καλούνται να κατανοήσουν την αφηρημένη ύλη και αναμένεται να έχουν επαρκή θεμέλια και ωριμότητα για να σχηματίσουν συμπεράσματα χρησιμοποιώντας τη δική τους κρίση. Ο γενικός στόχος του προγράμματος σπουδών για αυτή την επταετία είναι να “εμφυσήσει στο παιδί την αίσθηση ότι ο κόσμος είναι αληθινός”.

Πληροφορίες: Wikipedia, Βιβλίο: An Introduction to Steiner Education- The Waldorf School, Βιβλίο: Rudolf Steiner (Continuum Library of Educational Thought)